Bakteriler gibi pek çok mikroorganizma, bağışıklık sistemini aşarak çatlaklar yoluyla vücuda girebilir ve bir tür enfeksiyon olan meme enfeksiyonuna (mastit) neden olabilir. Meme enfeksiyonunun genellikle emziren annelerde görüldüğü düşünülse de meme hijyenine dikkat edilmediği durumlarda da ortaya çıkabilir. Emzirme, dar kıyafetler giymek gibi nedenlerden dolayı meme enfeksiyonu oluşabilir, memede ağrı, kızarıklık gibi semptomlara neden olabilir. Meme enfeksiyonu yani mastit nedir, belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir öğrenmek ve meme enfeksiyonu doktoru hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız yazımızı okumaya devam edin.
Meme enfeksiyonu (mastit) nedir?
Farklı organlarda enfeksiyon ortaya çıkabilir, bunlardan biri de meme enfeksiyonudur. Mastit olarak bilinen meme enfeksiyonu, meme dokusunda meydana gelen ve genellikle tıkalı süt kanallarının ya da mikroorganizmaların neden olduğu bir rahatsızlıktır. Sıklıkla, staphylococcus türü bakterinin yol açtığı bu enfeksiyon memedeki yağ dokularını etkiler ve şişlik, ağrı ve kızarıklığa neden olur. Mastit genellikle, emzirme, yaralanma ya da kanser gibi durumlarda görülür, bunların dışında pek rastlanmaz. Bazen meme enfeksiyonuna meme içerisinde apse de eşlik eder. Oluşan bu apse kırmızı ve düzgün bir şişlik oluşturarak kitle varmış hissine neden olur. Bu kitlenin kanserden ayırt eden en belirgin özelliği çevresinin düzenli bir yapıda olmasıdır.
Mastit belirtileri nadiren meme kanserinden kaynaklanır. Bu kanser türünde meme kanallarındaki anormal hücreler çoğalarak lenfatik damarları tıkar ve ağrılı, şiş, kırmızı bir cilt görünümüne neden olur. İnflamatuar meme kanserinin diğer meme kanseri türlerinden farkı memede enfeksiyon belirtileri oluşturmasıdır. (Mastit hakkında daha fazla bilgi almak için bu makalemizi okuyabilirsiniz.)
- Periduktal Mastit: Sadece emziren kadınlarda değil menopoz sırasında ve sonrasında, süt kanalları çevresinde ortaya çıkabilir. Bu mastitte meme uçları içe dönebilir ve süt kanalları kalınlaşır.
- Subareolar Enfeksiyon: Özellikle sigara kullanan kişilerde, süt kanallarının enfekte olmasıyla ortaya çıkar. Meme ucunda geri çekilme ve iltihap kaynaklı akıntı görülür.
- Granülomatöz Lobüler Mastit: Enfeksiyon sonucu memede oluşan kitleleri ifade eder. Bu kitleler ağrılı olsa da kanserli değildir. Nedeni tam olarak bilinmemektedir.
- Laktasyonel Mastit
Memede enfeksiyon neden olur?
Mastit, yani meme enfeksiyonu en çok emzirme dönemindeki kadınlarda görülür. Emzirme sırasında bebekten annenin memesine geçen bakteriler süt kanalına girerek enfeksiyona neden olur. Aynı zamanda süt kanallarından atılamayan sütler de enfeksiyona neden olabilir. Emzirme aralıklarının uzun olması ve bebeğin yeteri kadar süt emmemesi süt atımını azaltarak enfeksiyon riskini artırır. Ancak meme enfeksiyonu sadece doğum yapan kadınlarda değil, hiç doğum yapmamış kadınlarda veya menopoz döneminde de görülebilir.
Meme enfeksiyonunun nedenlerini şu şekilde özetleyebiliriz:
Bakteriler: Ciltten veya bebeğin ağzından göğüs ucundaki çatlaklar yoluyla süt kanalına geçen bakteriler.
Tıkalı Süt Kanalları: Süt kanalının tıkanmasıyla süt birikerek meme enfeksiyonuna neden olabilir.
Göğüste Kalan Süt: Yanlış emzirme, uzun emzirme aralıkları veya bebeğin yeterince süt emmemesi göğüsteki sütün tam anlamıyla boşalmamasına yol açarak enfeksiyona sebep olabilir.
Meme enfeksiyonunun oluşmasına yol açan bazı risk faktörleri şunlardır:
- Önceden mastit geçirmiş olmak
- Çatlak meme uçları
- Dar ve hava almayan sütyen kullanmak
- Sağlıksız ve yetersiz beslenmek
- Sigara kullanmak
- Otoimmün bir hastalığa sahip olmak
- Stresli bir hayat
- Bebeği sütten erken kesmek
- Emzirmeyi sürekli aynı pozisyonda yapmak (memelerdeki sütler tam olarak boşalmaz)
- Meme ucu piercingi kullanmak
Enfeksiyonun oluşmasını engellemek için bazı önlemler alınabilir. Bu önlemler sayesinde memede enfeksiyona sebep olabilen nedenlerinin bir kısmı elimine edilebilir. Enfeksiyonu önlemek için şunları yapabilirsiniz:
- Memede süt birikmesini önlemek için sık aralıklarla emzirmek
- Bebek yeterince emmiyorsa sütü pompa yardımıyla boşaltmak
- Emzirme sırasında bebeğin ağzının memeye tam olarak oturduğundan emin olmak
- Bol giysiler tercih etmek
- Meme hijyenine özen göstermek
- Sağlıklı ve dengeli beslenerek, yeterince uyuyarak vs. bağışıklığı güçlü tutmak
- Sigarayı bırakmak
- Meme ucu çatlaklarına dikkat etmek
- Hava alan ve sıkmayan sütyenler kullanmak
Emzirme (lohusa) mastiti nedir?
Emzirme sırasında meme başında oluşan çatlaklardan içeri giren bakteriler emzirme (lohusa) mastitine neden olur. Genellikle ilk doğum sonrasında emzirme sırasında ve sıklıkla ilk üç içinde ortaya çıkar. Tüm emziren kadınların % 1 ila %24’ünde meme enfeksiyonu oluşur. Memede kızarıklık, hassasiyet, sertlik, ağrı ve bölgesel ısı artışı olur. Bunun yanında bazen genel vücut ateşi de yükselebilir. Ayrıca; bölgesel şişlik, koyu kıvamlı beyaz meme başı akıntısı, bazen de apse gelişimi de (%5-11) görülebilir. Lohusa mastiti meme kanseri riskini arttırmaz.
Memede enfeksiyon belirtileri
Meme enfeksiyonunda da tıpkı her enfeksiyonda olduğu gibi etkilenen alanda ısı, kızarıklık ve akıntı görülebilir. Doktorunuz teşhis koymak için varsa sütten kültür alınmasını isteyebilir. Bu kültürden çıkan sonuca göre antibiyotik tedavisine başlatabilir. Bunun yanında ultrason ile memede kitle olup olmadığına bakılabilir. Sütü olmayan kişilerde kızarıklıkların kötüleşmesi halinde kan kültüründen enfeksiyonun nedeni araştırılır ve sonuca uygun bir tedaviye karar verilir. Bazen teşhis için sadece belirtilere bakmak da yeterli olabilir. Meme enfeksiyonunda ortaya çıkan belirtiler şu şekildedir:
- Meme hassasiyeti
- Emzirme esnasında yakıcı bir his veya ağrı
- Memede şişlik
- Bir ya da iki memede birden ağrı
- Memede kızarıklık
- Meme ucunda akıntı
- Ateş ve titreme
- Genel halsizlik ve ateş ile apse veya kitle oluşumu
- Sertlik
- Bir memede büyüme
- Kaşıntı
Meme enfeksiyonu tedavisi
Mastit olduğunu düşünen kişi mutlaka bir genel cerrahi uzmanına başvurmalıdır. Bu durum hayati tehlike yaratmayan bir sorun olabileceği gibi kanser gibi ciddi bir hastalığın belirtisi de olabilir. Tedavi edilmemesi halinde iltihap birikmesi apseye yol açabilir ve cerrahi müdahale gerekebilir. Diğer enfeksiyonların tedavisinde olduğu gibi meme enfeksiyonunda da belli bir sürekliğine antibiyotik tedavisi uygulanır. Önemli olan enfeksiyona yol açan mikroorganizmanın türüdür, çünkü uygun antibiyotik buna göre seçilir. Enfeksiyonun tamamen temizlenmesi ve tekrar etmemesi için antibiyotiklerin reçete edilen süre boyunca düzenli şekilde kullanılması önemlidir. Eğer enfeksiyon şiddetliyse ve buna bağlı olarak apse gelişimi gözleniyorsa cerrahi yöntemle apsenin kesilerek irinin boşaltılması gerekebilir.
Eğer belirtilerin nedeni inflamatuar meme kanseri ise tedavi kanser tedavisi olarak devam eder. Yaş veya cinsiyet fark etmeksizin meme ucunda çatlak, meme ağrısı, kızarıklık gibi belirtiler gören bir kişi en kısa sürede doktora başvurulmalıdır. Doktorun istediği tetkikler hiç vakit kaybetmeden yapılmalı ve uygun tedaviye başlanmalıdır.
Mastitten nasıl korunulur?
Mastitten korunmak için alabileceğiniz bazı tedbirler ve dikkat etmeniz gereken bazı hususlar şu şekildedir:
- Her iki memenin de tam olarak boşalması oldukça önemlidir. Bu konuda doktorunuzdan veya bir uzmandan destek alabilirsiniz.
- Memelerin tam olarak boşalabilmesi için ıslak ve sıcak bir bezle memelere sıcak kompres uygulanabilir ya da ılık duş alınabilir.
- Bebeğin açlık durumuna göre sık sık emzirme yapılabilir.
- Emzirirken meme değiştirmeden önce bir memedeki sütün tam olarak bittiğinden emin olmak önemlidir, iki memenin de tamamen boşalabilmesi için pozisyon değiştirilmelidir.
- Bebeğin emerken memeyi tam kavraması sağlanmalıdır.
Meme enfeksiyonu hakkında sık sorulan sorular
Meme enfeksiyonu evde nasıl tedavi edilir?
- Meme enfeksiyonu yaşayan kadın emzirme dönemindeyse emzirmeye devam etmelidir.
- Emzirmeden sonra pompa ile memede kalan süt tamamen boşaltılmalıdır.
- Memeye sıcak kompres ile masaj yapılabilir.
- Süt akışını yavaşlatabileceği için emzirmenin hemen öncesinde buz paketleri kullanılmamalıdır.
- Bol su tüketilmeli, sağlıklı ve dengeli beslenilmelidir.
- Memeyi destekleyen sütyenler kullanılmalıdır.
Emzirme döneminde enfeksiyon anne sütüne geçer mi?
Meme enfeksiyonu olduğunda annenin emzirmeye devam etmesinde bir sakınca yoktur. Ancak enfeksiyon sonucu apse oluşursa annenin bebeğini emzirmek için diğer memesini kullanması daha sağlıklıdır.
Meme enfeksiyonunun cerrahi tedavisi var mıdır?
Meme enfeksiyonu apseye neden olursa cerrahi yöntemle müdahale edilebilir. Lokal anestezi sonrasında doktor, bir iğne ve şırınga ile aspire ederek veya küçük bir kesi yaparak apseyi boşaltılabilir. Apsenin derin olması durumunda, nadiren de olsa drenaj ameliyathanede yapılabilir.
Meme enfeksiyonu kansere neden olur mu?
Meme enfeksiyonu kansere neden olmaz. Ancak meme enfeksiyonu belirtileri nadir görülen bir kanser türü olan inflamatuar meme kanseriyle ilişkili olabilir. Diğer meme kanseri türlerinden farklı olarak, inflamatuar meme kanserli hastalarda memede kitle oluşmaz. Bu yüzden genellikle meme enfeksiyonu ile karıştırılır.
Meme enfeksiyonu tedavi edilmezse ne olur?
Memede enfeksiyonu zamanında ve uygun şekilde tedavi edilemezse daha ciddi sorunlara yol açabilir. Meme enfeksiyonu sonucunda apse oluşursa cerrahi müdahale ile boşaltılmalıdır. Tedavi gecikirse ya da hiç yapılmazsa apse, doku içinde ilerleyen yollar oluşturabilir. Bu aşamadan sona apse drene edilse bile bu yollarda kalan bakteriler tekrarlayan enfeksiyonlara neden olabilir.
Meme enfeksiyonu (mastit) yaşadığınızı mı düşünüyorsunuz?
Bugün meme enfeksiyonu (mastit) ile ilgili olarak merak ettiğiniz konular hakkında bilgiler verdik. Eğer siz de internette meme enfeksiyonu (mastit) ile ilgili başlıkları aratıyorsanız ve sorununuza çözüm arıyorsanız; iletişim sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz.
