Bu yazımızda anal apse neden olur, anal apse nedenleri, anal apse sebepleri, anal apse ameliyatı ve anal apse tedavi yöntemleri konularını açıklamaya çalışacağız. Fakat öncesinde anal apse nedir ve anal apse belirtileri konularına değinmemiz, nedenlerin oluşumunu anlamımızı daha kolay hale getirecektir. Eğer rahatsızlığınız için anal apse doktoru arıyorsanız, karar verme sürecinizde size yardımcı olabilecek tüm bilgileri de yazımızda bulacaksınız.
Makat çevresinde oluşan hastalıklara sık rastlanır, ancak insanlar, genellikle, bu tür rahatsızlıkların konuşulmasından rahatsız olduğu için doktora başvurmakta gecikir. Bu da hastalığın erken dönemde teşhis ve tedavi edilmesini engeller ve iyileşme sürecini uzatır.
Makat bölgesinde meydana gelen rahatsızlıklar çoğunlukla benzer semptomlara yol açar. Anal bölgede kaşıntı, ağrı, acı, yanma, kanama ve akıntı gibi belirtilere yol açan bu sorunlar, kişinin gündelik yaşamını olumsuz etkiler. Anal bölge hastalıkları sıklıkla hemoroid ile ilişkilendirilir, ancak rahatsızlığın kesin teşhisi yapılan muayenenin ardından doktor tarafından konulur. Bazı vakalarda hastalığın tanısı için ek olarak radyolojik görüntüleme teknikleri, laboratuvar testleri, rektoskopi ve kolonoskopi gibi yöntemlerin kullanılması gerekebilir. Gelin şimdi anal apse nedir, neden olur, teşhis ve tedavisi nasıl yapılır gibi soruların cevaplarına birlikte bakalım.
Anal Apse Nedir?
Anal fistül ile çok sık karıştırılan anal apse, makatta oluşan iltihaplanma sonucunda irin toplanması ile ortaya çıkan ağrılı bir rahatsızlıktır ve anüs çevresinde kızarıklık ve şişliğe neden olur. Çoğunlukla makattaki salgı bezlerinin iltihaplanmasıyla başlar ve etrafa yayılır.
Sindirim sisteminin son kısmını oluşturan anal kanalda iki ayrı kas bulunur. Dış kısımda, çizgili kas grubunda yer alan eksternal anal sfinkter kası bulunur. Eksternal anal sfinkter, istemli olarak kasılıp gevşeyen bir kastır. İç kısımda ise internal anal sfinkter adlı düz kas yer alır. Bu kasların her ikisi birlikte çalışarak dışkı ve gaz çıkışını kontrol eder. Bu iki kas tabakasının arasındaysa anal bezler bulunur. Bu bezlerin ana görevi, mukus sıvısı salgılayarak dışkının atılımını kolaylaştırmaktır. Yani, bu bezlerin salgıları, bölgenin kayganlığını sağlar. Bezlerde ortaya çıkan tıkanma ya da bakteriyel enfeksiyonlar iltihaplanmaya sebep olur. Apse olarak tanımlanan bu iltihaplı oluşumlar, iç kısımda ya da yüzeyde oluşabilir.
Anal apse, acil ameliyat edilmesi gereken iltihabi bir rahatsızlıktır. Her yaş aralığında görülebilir, ancak 30 ila 40 yaş aralığında daha yaygın olarak görülür. Erkeklerde görülme ihtimali kadınlara oranla daha yüksektir. Sulu dışkı salgı bezlerinin çıkış bölgelerini tıkadığı için, dışkı yumuşaklığının arttığı ilkbahar ve yaz aylarında daha sık görülmektedir.
Anal Apse Sınıflandırılması
Yerleşim yerlerine göre farklı özellikler gösterebilen anal apseler hastalığın ilerlerken izlediği yollara göre adlandırılır. Anal apseler şu 4 alt ana başlıkta incelenir;
İntersfinkterik Anal Apse: Apsenin makat kastları arasındaki boşluğa dolması ile oluşur.
Perianal Apse: Apsenin makat kasları arasından cilde doğru ilerleyerek perianal boşluğa dolması ile oluşur.
Suprasfinkterik Anal Apse: Apsenin makatın ters yönünde yukarıya doğru ilerlemesi ile supralevator boşluğa yayılması ile oluşur.
İskional Anal Apse: Apsenin makat dış kasını geçerek iskional boşluğa yayılması ile oluşur.
Anal Apse Belirtileri Nelerdir?
Makat bölgesindeki rahatsızlıkların belirtileri birbirine çok benzerdir. Doğru tanı ve tedavi için bir doktorun muayene etmesi son derece önemlidir. Hassas bir bölge olması sebebiyle hastalar sıklıkla şikayetlerini gizlerler ve başkalarının tavsiye ettiği ilaçları kullanarak rahatsızlıklarını gidermeye çalışırlar. Bu durum oldukça sık karşılaşılan bir sorundur ve neticesinde zaman kaybına ve altta yatan olası hastalıkların geç teşhis edilmesine yol açar.
Anal apse, genellikle makat bölgesinde ağrı, şişlik ve kaşıntı gibi belirtiler gösterir. Anal bölgede yüksek ısı görülebilir. Kişinin kendisini halsiz ve yorgun hissetmesine neden olur. Bunların yanında, üşüme, titreme ve ateş gibi semptomlar da görülebilir. Dışkılama esnasında makat bölgesinde ağrı ile başlayan hastalığın belirtilerini toplu şekilde ifade etmek gerekirse:
- Makat çevresinde kızarıklık
- Makat etrafında şişlik ve şiddetli ağrı
- Makatta yanma
- Makat çevresinde kaşıntı ve akıntı
- Üşüme ve titreme
- Ateş (Ateşin yüksek olması ciddi bir duruma işaret edebilir)
Anal Apse Neden Olur?
Anal apse, salgı bezlerindeki bozulmalar nedeniyle ortaya çıkar, ancak bazı nedenler hastalığın oluşumunu kolaylaştırır. Makat bölgesinde oluşan iltihaplı apselere neden olan faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz;
- Anal bölgeye yapılan cerrahi işlemler,
- Anal bölge travması,
- Anal fissür-fistül varlığı,
- Crohn hastalığı,
- Şeker hastalığı,
- Çeşitli kan hastalıkları,
- Kronik ishal,
- Aşırı alkol tüketimi,
- Aşırı kilo,
- Daha önce geçirilmiş anal apse hastalığı,
- Bağışıklık sistemi zayıflıkları olarak sıralanabilir.
Anal Apse Nasıl Yayılır?
İrin miktarının artmasıyla uyguladığı basınç yükselir ve bu da intersfinkterik apsenin etrafındaki dokuların içine doğru yaylım yapmasına sebep olur. Böylece apse cildin altına doğru ilerler. Cilt altına ilerleyen apse sonrasında perianal boşluğa ulaşır ve burada gelişim göstererek perianal apseye yol açar. Anal apsenin tanı ve tedavisi gecikirse apse hızla yayılım gösterir ve daha kompleks bir hale gelir.
Anal Apse Tanı ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hastanın anal apse belirtileriyle doktora başvurmasının ardından, doktor öncelikle hasta öyküsünü dinler ve sonrasında fizik muayene ve rektal tuşe yapar. Gerekmesi halinde endoskopi, anoskopi ve/veya rektoskopi de yapılabilir. Bunların yanında, doktor anal apse tanısını netleştirmek için endoanal ultrasonografi, (ERUS) pelvik BT veya pelvik MR ile görüntüleme isteyebilir.
Anal apse tedavisinin temel amacı, anal bölgede ortaya çıkan belirtileri ve genel enfeksiyon durumunu iyileştirmek, apsenin kompleks bir hale gelmesini önlemek ve anal fistül gibi diğer başka patolojileri tetiklemesini engellemektir.
Anal apsenin tek tedavisi cerrahidir. Lokal anestezi altında apse drenajı yapılır, insizyon için anüse en yakın bölge seçilmelidir. Apse drenajının ardından, başta ağrı olmak üzere diğer iltihabi belirtiler de hızla iyiye gitmektedir. Bu süreçte antibiyotik ve ağrı kesiciler kullanılabilir. Yapılan tetkikler sonucunda anal apsenin daha derinde olduğunun görülmesi durumunda genel anestezi de uygulanabilir.
Cerrahi yöntemle tedavinin ardından antibiyotik tedavisi alan hasta düzenli aralıklarla takip edilir. Bu süre zarfında, hasta anal bölge temizliğine son derece özen göstermeli ve diyetinde bol miktarda lifli gıdalara yer vermelidir. Hastalığın tekrarlama oranı %10 civarındadır. Apse şikayeti olan hastanın doktora geç başvurmaması, anal fistül gelişimi riskini ortadan kaldırma açısından önemlidir. Anal apsesi olan hastaların yaklaşık %30’unda anal fistül gelişimi gözlenmektedir.
Anal Apse Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Anal apse tedavi edilmezse kendi kendine patlayabilir ve bu da fistül gelişimine sebep olmaktadır. Ayrıca, apsenin kontrollü bir biçimde bir doktor tarafından boşaltılmaması cilt içerisinde doku zedelenmesine yol açabilir. Drenaj işlemi ne kadar erken yapılırsa fistül gelişme riski o oranda düşük olur.
Anal Apse Tedavisi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Apse drenajı yapılan hastalarda kesi yerine dikiş atılmaz. Yara açık bırakıldığı için, yaranın bakımı son derece önemlidir.
Antibiyotik tedavisi uygun dozda ve gerekli süre boyunca devam etmelidir. Ağrı kesiciler ise sadece ihtiyaç olması halinde kullanılmalıdır.
Büyük tuvalet sonrasında sıcak oturma banyosu yapılması ve yaranın sürekli temiz tutulması oldukça önemlidir.
Sigara içen ve diyabetik hastalığı olan kişilerde yaranın kapanması uzun sürebilir. Diyabetik kişilerde, iyileşmesinin sağlanması ve fistül oluşma ihtimalinin azaltılması için kan şekerinin düzenlenmesi oldukça önemlidir.
Eğer altta yatan başka nedenler ve bağışıklık sistemini baskılayan durumlar mevcutsa, bunların tespit edilip kontrol altında tutulması gerekir.
Anal apse sorunu mu yaşıyorsunuz?
Bugün anal apse nedir, belirtileri nelerdir, anal apse nedenleri ve anal apse teşhis ve tedavi yöntemleri konularını açıkladık. Eğer siz de anal apse problemi yaşıyor ve bu tarz başlıkları internette aratarak sorununuza çözüm arıyorsanız; anal apse doktoru, anal apse tedavisi ve merak ettiğiniz diğer şeyler için iletişim sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz.
