Kanser, vücut hücrelerinin aşırı ve kontrolsüz bir şekilde çoğalarak vücudu istila etmesi ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Meme kanseri de süt kanallarındaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucunda gelişir. Bu kanser türü, dünya genelinde her 8 kadından birini etkileyen yaygın karşılaşılan bir sorundur. Meme kanseri, kadınlarda görülen kanserler arasında birinci sırada gelir ve küresel kanser insidansına bakıldığında oldukça büyük bir yüzdeyi oluşturur. Bu kapsamda, erken teşhis büyük önem taşır. Meme kanseri, kadınlarda ölümle sonuçlanan kanserler arasında %15’lik oranla ilk sıradadır. Bu yazımızda, meme kanseri ile ilgili olarak merak edilen her konuya değineceğiz. Meme kanseri nedir, meme kanseri belirtileri, meme kanseri tanısı, meme kanseri tedavisi, kendi kendine meme muayenesi gibi başlıkları inceleyeceğiz.
Meme Kanseri Nedir?
Kadınlarda en sık görülen kanser türü olan meme kanseri; göğüs hücrelerinin mutasyona uğrayıp değişmesi ve kontrolsüz şekilde çoğalarak tümör adı verilen kanserli doku kitleleri oluşturması sonucu gelişen bir hastalıktır. Bununla birlikte, meme dokusuna destek olan yağ ve bağ dokularında da tümör gelişebilir. Erkeklerde de nadir görülebilen bir kanser türü olan meme kanseri, dünya genelinde yaygın olarak 50 yaş üstü kadınlarda sık görülen bir kanser türüdür. Ancak daha genç yaştaki kadınları da etkileyebilir, ancak görülme sıklığı 50 yaşın üzerindeki kadınlarda, 50 yaşın altındaki kadınlara göre 4 kat daha fazladır.
Birçok kanser türüne benzer şekilde meme kanserinde de kanserli hücrelerin vücudun diğer bölgeleri yayılması yani metastaz yapma ihtimali vardır. Tümör dokuları erken evrede yakalanıp tedavi edilmezse, meme dokusu komşuluğundaki koltuk altı lenf bezlerine yayılım göstererek buradan vücudun diğer bölgelerine metastaz yapabilir. Kan dolaşımı üzerinden başta kemik dokuları, beyin ve akciğer olmak üzere farklı vücut bölgelerine de yayılabilir.
Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Meme kanseri nedir sorusunun cevabını verdikten sonra, sıklıkla merak edilen bir başka konu olan meme kanseri belirtileri nelerdir konusuna değinelim. Diğer tüm kanser türlerinde olduğu gibi meme kanseri tedavisinde de erken teşhis çok önemlidir. Bu sebeple meme kanseri belirtilerinin bilinmesi son derece önemlidir. Bu sayede kişi, düzenli olarak kendi kendine meme muayenesi yapabilir ve anormal bir durum tespit ettiğinde bir genel cerrahi uzmanına başvurabilir. Meme kanseri belirtilerini kısaca şöyle sıralayabiliriz:
- Memenin dokusunun içinde, kenarında ya da koltuk altı bölgesinde kitle veya artmış yoğunluk
- Meme başında aşırı hassasiyet
- Meme derisinde kızarıklık, pullanma vb. değişiklikler
- Meme derisindeki gözeneklerin genişleyerek portakal kabuğu görünümü oluşması
- Memede kitle (Her kitle kanser değildir, kitlenin iyi huylu veya kötü huylu olduğunu bir uzman hekim değerlendirmelidir)
- Her iki meme arasında, son zamanlarda ortaya çıkan asimetri. Meme büyüklüğünün veya konturunun değişmesi
- Memenin herhangi bir yerinde çukurlaşma, çekilme
- Meme başının çekilmesi
- Meme başı akıntısı (Özellikle berrak veya kanlı akıntının memenin sıkılmasıyla değil de kendiliğinden olması önemlidir)
Bu bulgulardan biri olduğunda meme kanserinden şüphelenilebilir, bu nedenle uzman bir genel cerrah tarafından gerekli muayene ve tetkiklerin yapılması gerekir. Hiçbir belirti olmazsa bile, 20 yaşını aşmış her kadının düzenli aralıklarla kendi kendine meme kontrolü yapması ve anormal bir durumda gecikmeden hekime başvurması erken teşhis adına oldukça önemlidir. 20 yaşından sonra ayda bir kez kendi kendine muayene ve iki yılda bir meme cerrahı kontrolü; 40 yaşından sonra yine ayda bir kendi kendine muayene ve yılda bir kez meme cerrahı muayenesi öneriliyor. 40 yaşından önce meme USG, 40 yaşından sonra meme USG ve mamografi birlikte yaptırılmalıdır.
Memede farklı patolojiler saptandığında veya mevcut risk faktörlerine göre bu takip programı sıklığı değişiklik gösterebilir.
Kendi Kendine Meme Muayenesi Nasıl Yapılır?
Meme kanseri belirtileri görülmemesi durumunda dahi kişi, kendi kendine meme muayenesi yapmaya düzenli olarak devam etmelidir. Bu sayede herhangi bir anormallik tespit edilmesi durumunda derhal bir genel cerraha başvurabilir.
Kendi kendine meme muayenesi şu şekilde yapılır:
- Kendi kendine meme muayenesi, ayda bir kez adet döneminin bitiminden 3-5 gün sonra yapılmalıdır. Adet görmeyen kadınlar ise her ayın ilk günü yapabilirler.
- Muayene, iyi aydınlatılmış bir odada ayna karşısında yapılmalıdır. Kişi ellerini beline koyarak memelerin simetrik olup olmadığını, meme derisinde herhangi bir değişiklik olup olmadığını kontrol eder.
- Ellerini yukarı kaldırarak aynı incelemeleri tekrarlar.
- Daha sonra yatarak sağ memesini inceler. Bunun için sağ omuz ve sırt altına küçük bir yastık koyulur ve sağ el başın arkasına yerleştirilir.
- Muayene için sol elin 2. ve 3. parmak uçları kullanılır. Meme başı çevresinden başlayarak ve meme dokusuna hafifçe bastırarak saat yönünde dairesel hareketlerle bir duyarlılık veya kitle olup olmadığı kontrol edilir.
- Daha sonra koltukaltı bölgesi incelenir. Sol meme ve koltukaltı bölgesini de benzer şekilde kontrol edilir. Aynı muayene her iki meme için bir kere de ayakta iken tekrarlanmalıdır.
Meme Kanseri Tedavisi
Meme kanseri nedir, meme kanseri belirtileri nelerdir konuları hakkında bilgi vermemizin ardından, şimdi meme kanseri tedavisi konusuna değinelim. Yukarıda belirttiğimiz üzere meme kanseri, erken tanı ile tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bu nedenle kadınların düzenli meme muayenesini aksatmamaları gerekir. Meme kanseri tanısı konulduktan sonra kanserin evresine göre, uzman hekim tedavinin türüne karar verecektir. Çok ileri evre kanserler haricinde öncelikli olarak cerrahi yöntemle tedavi seçenekleri düşünülür. İleri evre meme kanserlerinde ise önce onkolojik tedavi, ardından cerrahi tedavi seçeneği değerlendirilir.
Meme kanserinde cerrahi tedavi, tümörün tamamının alınması amacıyla uygulanır. Cerrahi yöntemlerin dışındaki tedaviler, tümörün nüks etmesini veya başka organlara yayılmasını önlemeye yönelik olarak gerçekleştirilir. Meme kanseri tedavisinde genelde şu yöntemler uygulanır:
- Total Mastektomi (Basit Mastektomi)
- Modifiye Radikal Mastektomi
- Meme Koruyucu Cerrahi (Lumpektomi)
- Meme Başı ve Cilt Koruyucu Mastektomi
- Deri Koruyucu Mastektomi
Tüm bu tedavi türleri, tümörün hangi evrede olduğuna, yerine ve büyüklüğüne göre değişiklik gösterir.
Bu tedavi türleri arasında meme başı ve cilt koruyucu mastektomi, en güncel tedavi yöntemidir. Belirli merkezlerde gerçekleştirilen meme başı ve cilt koruyucu mastektomi sayesinde memede herhangi bir estetik kayıp olmaksızın mastektomi operasyonu etkili bir şekilde yapılabilmektedir.
Uygulanacak cerrahi yöntem; tümörün büyüklüğü, cilt tutulumunun olup olmaması, lenf bezlerinin durumu, uzak organ yayılımının varlığı, hastanın yaşı, genel durumu ve hastanın tercihleri dikkate alınarak seçilir.
Meme Kanseri Riskini Azaltmanın Yolları
Meme kanseri riskini azaltmak için uygulanabilecek bazı sağlıklı öneriler mevcuttur, bunların bazıları aşağıda verilmiştir:
- Düzenli egzersiz yapın.
- Bazı araştırmalar, uzun süre emzirmenin meme kanseri riskini azalttığını göstermektedir.
- Geç hamileliklerin meme kanseri riskini arttırdığı bilinmektedir. Bu nedenle geç anne olmamak önerilir.
- Alkol ve sigaradan uzak durun.
- Sağlıklı sebze ve meyvelerden oluşan dengeli bir beslenme alışkanlığı edinin.
- Aşırı kilo almaktan kaçının, ideal kilonuzu mümkün olduğunca koruyun.
- Ailenizde kanser öyküsü olup olmadığını öğrenin ve düzenli tetkiklerinizi ihmal etmeyin.
- 40 yaşından sonra düzenli olarak mamografi ve doktor kontrolleri yaptırın.
- Düzenli olarak kendi kendinize meme muayenesi yapın ve anormal bir durumla karşılaşmanız halinde derhal bir uzman hekime başvurun.
Meme Kanserinde Erken Teşhis Hayat Kurtarır!
Bu yazımızda, meme kanseri ile ilgili olarak meme kanseri nedir, meme kanseri belirtileri nelerdir, meme kanseri teşhisi, meme kanseri tedavisi gibi konuları detaylı bir şekilde açıkladık. Eğer siz de meme kanseri ve tedavi yöntemleri hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak istiyorsanız; iletişim sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz: İletişim
