Toplumda oldukça yaygın görülen ancak çoğu zaman dile getirilmekten çekinilen rahatsızlıklardan biri olan hemoroid, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Anüs çevresindeki toplardamarların genişlemesiyle oluşan bu durum, halk arasında genellikle basur olarak bilinir. Hemoroid, her yaş grubunu etkileyebilir ve çoğu zaman basit tedavilerle kontrol altına alınabilir. Bu yazıda, hemoroid nedir, hangi belirtilerle ortaya çıkar ve tedavi yöntemleri nelerdir gibi soruların yanıtlarını detaylıca ele alacağız.

Hemoroid Nedir?

Hemoroid, anüs ve rektum bölgesindeki toplardamarların genişlemesi ve şişmesiyle oluşan bir damar rahatsızlığıdır. Bu damarlar normalde dışkı kontrolüne yardımcı olurken, artan basınç nedeniyle genişleyerek dışa doğru sarkabilir. Hemoroidler iç hemoroid (rektum içinde yer alır) ve dış hemoroid (anüs çevresinde, cilt altında yer alır) olmak üzere iki ana gruba ayrılır.

İç hemoroidler genellikle ağrısız ancak kanamalı olabilirken, dış hemoroidler daha çok ağrı, kaşıntı ve şişlik gibi şikayetlerle kendini gösterir. Hamilelik, kabızlık, uzun süreli oturma, ıkınma alışkanlığı ve genetik faktörler, hemoroidin başlıca nedenleri arasında yer alır.

Hemoroid Belirtileri Nelerdir?

1. Makatta Kanama

En sık görülen belirti, dışkılama sırasında ortaya çıkan parlak kırmızı kanamadır. Genellikle ağrısızdır ve tuvalet kağıdında ya da dışkıda fark edilir.

2. Makatta Kaşıntı ve Tahriş

Özellikle dış hemoroidlerde görülen kaşıntı, nemlilik ve akıntı ile birlikte cilt tahrişine yol açabilir. Bu durum, kişinin günlük konforunu bozabilir.

3. Anüs Çevresinde Şişlik veya Yumru Hissi

Dış hemoroidler anüs çevresinde elle hissedilebilecek yumru şeklinde şişlikler oluşturabilir. Bu şişlikler zamanla büyüyebilir ve otururken rahatsızlık verebilir.

4. Ağrı ve Hassasiyet

Özellikle tromboze hemoroid (içinde pıhtı oluşmuş hemoroid) durumlarında aniden başlayan, şiddetli ağrı meydana gelebilir. Bu durum acil müdahale gerektirebilir.

5. Tam Boşalamama Hissi ve Sürekli Tuvalet İhtiyacı

İç hemoroidlerin rektumda dolgunluk yaratması nedeniyle kişi dışkılama sonrası bile tam boşalamama hissine kapılabilir.

Hemoroid Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Hemoroid tedavisi, hastalığın evresine ve şikayetlerin şiddetine göre değişiklik gösterir. Tedavi planı; yaşam tarzı değişiklikleri, medikal (ilaç) tedavi, ofis tipi girişimler ve cerrahi yöntemler olmak üzere dört grupta incelenebilir.

1. Yaşam Tarzı ve Beslenme Düzenlemeleri

• Lif açısından zengin beslenme: Sebze, meyve ve tam tahıllar tercih edilmeli.

• Bol su tüketimi: Günde en az 2–2.5 litre su içilmeli.

• Kabızlıktan korunma: Tuvalet ihtiyacı ertelenmemeli, uzun süre ıkınılmamalı.

• Egzersiz: Düzenli yürüyüş gibi hafif fiziksel aktiviteler kan dolaşımını artırır.

Bu önlemler erken evre hemoroidlerde şikayetleri ciddi şekilde azaltabilir.

2. İlaçla Tedavi (Medikal Yaklaşım)

Eczanelerde reçeteli veya reçetesiz temin edilebilen çeşitli hemoroid kremleri, fitiller, ağrı kesiciler ve antiinflamatuar ilaçlar şikayetlerin azaltılmasında oldukça etkilidir. Bu ilaçlar ağrıyı, kaşıntıyı ve iltihabı hafifletir. Ayrıca sıcak su oturma banyoları da bölgesel rahatlama sağlar.

3. Ofis Tipi Müdahaleler

Bu yöntemler genellikle 1. ve 2. evre iç hemoroidlerde uygulanır:

• Lastik bant ligasyonu: Hemoroid memesine lastik bant takılarak kan akışı kesilir ve meme düşer.

• Skleroterapi (iğne tedavisi): Hemoroid içine özel bir madde enjekte edilerek küçülmesi sağlanır.

• İnfrared koagülasyon: Işıkla hemoroid damarları yakılarak küçültülür.

Bu işlemler genellikle anestezi gerekmeden yapılır ve hasta aynı gün taburcu olabilir.

4. Cerrahi Tedavi

İlerlemiş, tedaviye dirençli ya da tromboze hemoroid vakalarında cerrahi müdahale gerekebilir. En yaygın cerrahi teknikler:

• Hemoroidektomi: Hemoroid memelerinin cerrahi olarak çıkarılması.

• Stapler hemoroidopeksi (Longo yöntemi): Hemoroid dokusunun yukarı çekilerek dikilmesi.

Cerrahi yöntemler genellikle kalıcı çözüm sağlar; ancak iyileşme süreci, ağrı ve enfeksiyon riski açısından dikkatli takip gerektirir.

Hemoroid, yaşam kalitesini düşüren ancak doğru yöntemlerle tedavi edilebilen yaygın bir sağlık sorunudur. Erken dönemde alınacak önlemler ve uygun tedavi yaklaşımları ile hemoroidin ilerlemesi durdurulabilir hatta tamamen ortadan kaldırılabilir. Şikayetleriniz uzun sürüyor ya da şiddetleniyorsa, mutlaka bir genel cerrahi uzmanına başvurarak muayene olmanız tavsiye edilir.