Anal fissür, anüs bölgesinde meydana gelen küçük bir yırtık veya çatlaktır. Genellikle dışkılama sırasında ortaya çıkan travmalar sonucu oluşur ve oldukça rahatsız edici semptomlarla kendini belli eder. Bu rahatsızlık her yaşta ve cinsiyette görülebilir; ancak özellikle kabızlık veya ishal gibi bağırsak sorunları yaşayan kişilerde daha sık rastlanır. Erken teşhis, hem ağrının hafifletilmesi hem de kronikleşmenin önlenmesi açısından büyük önem taşır. İşte anal fissürün en sık görülen belirtileri, detaylı açıklamalarıyla birlikte:
1. Dışkılama Sırasında Bıçak Gibi Keskin Ağrı
Anal fissürün en belirgin ve rahatsız edici belirtisi dışkılama sırasında yaşanan bıçak kesiği gibi keskin ağrıdır. Bu ağrı, dışkının çatlak olan bölgeden geçerken oluşturduğu gerilmeden kaynaklanır. Özellikle sert dışkı geçişinde bu ağrı daha şiddetli hissedilir ve çoğu hasta bu durumu “cam kesiği gibi” tarif eder.
Ağrı yalnızca dışkılama esnasında sınırlı kalmaz; dışkılama sonrası 30 dakikaya kadar sürebilen yanma ve zonklama hissiyle devam edebilir. Bu ağrı, hastanın tuvalet ihtiyacını ertelemesine neden olur, bu da dışkının daha da sertleşerek döngüyü kötüleştirmesine yol açar.
2. Makatta Kanama (Parlak Kırmızı)
Anal fissür, yüzeyel damarların yırtılması nedeniyle dışkılama sırasında parlak kırmızı kanamaya neden olabilir. Kanama genellikle hafif miktarda olur ve tuvalet kağıdında, dışkı üzerinde ya da klozette fark edilir. Bu, iç hemoroid kanamasından ayırt edilmelidir; çünkü fissür kanaması genellikle dışkının ilk kısmında görülür.
Kanama bazen tek seferlik olabilirken, çatlağın iyileşmemesi veya tekrar etmesi durumunda sürekli hale gelebilir. Kronik kanama, hastada anksiyete ve kansızlık gelişmesine de neden olabilir. Kanamanın varlığı, genellikle çatlağın hala aktif ve iyileşmemiş olduğunu gösterir.
3. Dışkılama Sonrası Uzun Süren Yanma Hissi
Dışkılama tamamlandıktan sonra hastaların çoğu, makat bölgesinde uzun süre devam eden yanma hissinden şikâyet eder. Bu his, çatlak bölgesindeki sinir uçlarının uyarılması ve açık yaranın dışkıyla temas etmesi nedeniyle oluşur. Yanma bazen dakikalarla sınırlı kalmaz; saatlerce sürebilir ve kişinin oturmasını ya da yürüyüş yapmasını zorlaştırabilir.
Özellikle kronikleşmiş fissürlerde bu yanma hissi daha da belirgin hale gelir. Günlük yaşam kalitesini düşürür, uyku bozukluklarına ve sosyal çekingenliğe yol açabilir. Bu yanma, hastaların genellikle ilk fark ettiği ve en çok rahatsız olduğu belirtilerden biridir.
4. Makatta Kaşıntı ve Tahriş
Fissür çevresindeki cilt, zamanla tahriş olur ve kaşıntı gelişebilir. Bu kaşıntı, bölgede oluşan nemlilik, iltihap ya da sürekli akıntı nedeniyle tetiklenir. Kaşıma refleksi ise çatlağın genişlemesine ve ikinci dereceden cilt sorunlarının ortaya çıkmasına neden olabilir.
Hastalar genellikle kaşıntının hijyen eksikliğinden kaynaklandığını düşünebilir, ancak bu durum tam aksine bölgedeki açık yaranın hassaslaşması ve tahrişle ilgilidir. Kaşıntıya eşlik eden kızarıklık, yanma veya akıntı gibi ek semptomlar da gözlemlenebilir.
5. Makatta Şişlik veya Ele Gelen Sertlik
Anal fissür kronikleştiğinde, çatlağın hemen yanında “sentinel pile” adı verilen küçük bir cilt çıkıntısı (bekçi memesi) oluşabilir. Bu şişlik, dış hemoroidle karıştırılabilir, ancak aslında fissürün varlığını gösteren bir belirtidir. Genellikle dışkılama sonrası daha belirgin hale gelir.
Hasta bu şişliğe parmakla dokunduğunda küçük, hassas bir yumru hissedebilir. Bu durum ağrıya ve otururken rahatsızlığa neden olabilir. Şişlik, bazen fissürün iyileşmesini engelleyen faktörlerden biridir ve cerrahi müdahale gerektirebilir.
6. Tuvalet Korkusu veya Dışkılama Erteleme
Şiddetli ağrı ve kanamaya bağlı olarak birçok hasta tuvalete gitmekten korkar. Bu, bilinçaltı bir refleks olarak dışkılama ihtiyacını bastırmaya neden olur. Ancak bu alışkanlık dışkının daha da sertleşmesine yol açarak fissürün iyileşmesini geciktirir.
Tuvalet korkusu aynı zamanda psikolojik stres yaratır. Kişi dışkılamayı geciktirdikçe ağrı artar, ağrı arttıkça tuvalet ihtiyacı daha çok ötelenir. Bu kısır döngü, kronik fissür gelişimine zemin hazırlar ve tedaviyi zorlaştırır.
